بازار داغ آیفونهای خراب
طبق گزارش‌های دنیای اقتصاد، تازه‌ترین پیامد سیاست‌ها و ممنوعیت‌های وارداتی که از اویل سال گذشته برای برخی از گوشی‌های همراه اعمال شده است، عرضه تعداد قابل توجهی آیفون ریپک و تعمیری به بازار موبایل می‌باشد. بر‌این اساس، ممنوعیت واردات آیفونهای سری 14 و عدم رجیستری آنها موجب فروش بیشتر آیفونهای سری 13، به ویژه مدل‌های پرو و پرومکس شده است؛ در این بین بسیاری از فروشندگان از این موضوع سوء استفاده می‌کنند و آیفونهای تعمیری یا غیر اصل را به‌جای آیفون نو و سالم به فروش می‌رسانند.
مدیر شرکت محور طلایی، رضا خوش خرام، به واردکنندگان و فعالان بازار موبایل کشور در رابطه با اختلاف قیمتی آیفونهای فیک با آیفونهای نو شرکتی می‌گوید: «بسیاری از مواقع فروشندگان موبایل در زمان عرضه چنین گوشی‌هایی به مشتری، به مشکل‌دار بودن آنها اشاره نمی‌کنند و با سوء استفاده از عدم آگاهی خریدار، محصول غیر اورجینال را با قیمت روز می‌فروشند؛ حتی گاهی اوقات تخفیف اندکی نیز برای گوشی درنظر می‌گیرند تا ضمن ترغیب بیشتر مشتری به خرید، رضایت کامل او را نیز جلب کنند.»
نسخه لوکس 15 پرو، اپل واچ سری 9 و زد فلیپ 5 الهام گرفته از باربی
وی در ادامه صحبت‌های خود به این موضوع نیز اشاره می کند که: «ممکن است بعضی از فروشندگان در حین فروش به مشکلات گوشی اعم از ریپک یا تعمیری بودن آن اشاره کنند و بسته به آن مورد خاص، قیمت فروش پایین‌تری را برای گوشی ارائه دهند. با این حال، افراد سود جوی زیادی در بازار موبایل وجود دارند که از موضوع ممنوع شدن واردات آیفونهای سری 14 به بعد سوء استفاده می‌کنند و در بازار داغ آیفونهای سری 13 گوشی‌های تعمیری و دست دوم را در قالب یک محصول نو به مشتری عرضه می‌کنند.
چگونه آیفون فیک را از آیفون اورجینال تشخیص دهیم؟
در این بازار بهم ریخته، بدون شک این سوال ذهن بسیاری از خریداران را درگیر می‌کند که چگونه می‌توان این گوشی‌های تعمیری و معیوب را تشخیص داد و از خرید آنها امتناع کرد؛ رضا خوش خرام در پاسخ به این سوال می‌گوید: «به طور کلی، تمام محصولات اپل یک کد اختصاصی دارند که روی جعبه آنها درج شده است؛ از این رو خریداران می‌توانند با استعلام این کد تاریخچه کامل محصول را مشاهده کنند.» در این بین، یکی از فعالان بازار موبایل به نام محسن بهنامی از تکنیک‌های جدید کلاهبرداری در فروش آیفونهای غیر اصل خبر می‌دهد که حتی افراد آگاه در این زمینه را نیز به دام می‌اندازد.
محسن بهنامی در گفتگو با دنیای اقتصاد به این نکته اشاره کرد که سودجویان بازار موبایل تکنیک‌های دیگری برای فروش این محصولات به کار می‌گیرند و استعلام کد درج شده روی محصول را به طور کلی تحت‌‌الشعاع قرار می‌دهند. وی در شرح این موضوع اظهار داشت: «در یکی از جدیدترین حرکت‌های سودجویان این بازار مشاهده می‌شود که پارت نامبر دستگاه روی جعبه – که با حروف MQ آغاز شده- نشان می‌دهد که دستگاه کاملا نو است؛ اما وقتی کد درج شده در بخش شناسنامه خود دستگاه را مشاهده کنید متوجه می‌شوید که این کد با ۵Q شروع شده است. این نشان می‌دهد که شرکت اپل هیچ گارانتی برای این دستگاه ارائه نمی‌دهد و دلیل ارزان بودن قیمت این فروشندگان خاص نیز معمولا همین عدم تطابق است.»
رضا خوش خرام همچنین در خصوص بازار سازمان یافته جعل و عرضه آیفونهای دست دوم در دنیا می‌گوید: «زمانی که برای خرید محصول به بازارهای خارجی مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم که عرضه بسته‌بندی و لیبل‌های فروش گوشی‌های اپل برای خود، بازار مجزایی دارد و در کشوری مانند چین به راحتی می‌توان آنچه را که برای عرضه یک گوشی با شمایل بسته‌بندی شرکتی نیاز است، تهیه کرد.» علاوه بر این، رضا خوش خرام تاکید می‌کند که اکثر گوشی‌های ریپک و تعمیری خیلی سریع از کار می‌افتند و در‌واقع هیچ صرفه‌ای برای خرید ندارند.
این وارد کننده موبایل، در ادامه توضحیات خود به این موضوع اشاره می‌کند که: «در یکی از سفرهای اخیر که برای تهیه گوشی مراجعه کرده بودیم، چند مورد از این موارد خاص ریپک و ریفربیشد شده را خریداری کردیم. با وجود آنکه این گوشی‌ها در آنجا و زمان تست، به خوبی کار می‌کردند و سالم به نظر می‌رسیدند، اما ظرف مدت کوتاهی هر کدامشان با مشکل مواجه شدند، مثلا یکی با مشکل اسکرین مواجه شد یا فیس‌آیدی آن یکی از کار افتاد؛ در نتیجه تاکید می‌کنم که خرید چنین گوشی‌هایی اصلا معقول نیست و کاربر نباید در ازای اختلاف چند میلیونی در قیمت، ریسک چنین خریدی را تقبل کند.»
چه کسانی از ممنوعیت واردات آیفون ضرر می‌کنند؟
در تمام این مدتی که وارد شدن آیفونهای سری 14 ممنوع شده است، راه برای وارد شدن آیفونهای سری قبل همچنان باز می‌باشد و هیچ مسئولی دلیل صریح و متقاعد کننده‌ای در رابطه با اعمال این ممنوعیت‌های بر سری 14 آیفون ارائه نداده است. با این حال، برخی افراد معتقدند که دلیل این ممنوعیت، آمریکایی بودن برند گوشی می‌باشد و برخی دیگر امکان برقراری ارتباط ماهواره‌ای را دلیل اعمال این مممنوعیت می‌دانند. اما هیچ یک از این دو دلیل معقول و قاع کننده به نظر نمی‌رسند و کاربران، به ویژه طرفداران برند اپل را راضی نمی‌کنند.
دبیر انجمن وارد کنندگان موبایل، مهدی عقبری این تصمیم سیاستگذار را در ممنوعیت واردات آیفون سری 14 به هیچ وجه منطقی نمی‌داند و در توضیح آن می‌گوید: « اگر مساله با آمریکایی بودن این برند باشد، اساسا سری ۱۳ این گوشی نیز نباید اجازه ورود می‌یافت. اگرهم مشکل با امکان ارتباط ماهواره‌ای آن است که گوشی‌های برندهای دیگر نیز در مسیر فراهم کردن این فناوری هستند.»
مهدی عقبری همچنین در به تاثیرات این تصمیم بر بازار موبایل اشاره می‌کند و در این باره توضیح می‌دهد: «اکنون کار به جایی رسیده که بازرگانان برای آنکه به تقاضای موجود در بازار را پاسخ دهند، برای فراهم کردن آیفون ۱۳ دست به هر روشی می‌زنند.» وی در ادامه توضحیات خود خاطر نشان می‌کند: «از آنجا که با عرضه سری جدید آیفون، تولید سری ۱۳ متوقف شده، آیفون ۱۳ چندانی دیگر در بازارهای جهانی موجود نیست؛ در نتیجه شاهد ورود تعداد زیادی آیفونهای ریپک، تعمیری و دست دوم به بازار هستیم.»
دبیر انجمن وارد کنندگان موبایل، مهدی عقبری، احتمال می‌دهد بروز مشکل در استفاده از چنین گوشی‌هایی برای کاربر بیشتر است و در این باره می‌گوید: «عملا با این تصمیم، کاربر نهایی متضرر شده؛ زیرا در شرایط عادی باید می‌توانست به سری جدید این گوشی که فناوری جدیدتری دارد دست پیدا کند اما حالا مجبور شده با هزینه زیاد و اما و اگر در سلامت دستگاه، گوشی‌های سری قدیمی این برند را خریداری کند.» عقبری همچنین به ایجاد دیگر مشکلاتی همچون خرید دانگل و جی اس ام مودم‌ها در خرید چنین گوشی‌هایی و از عواقب این تصمیم گیری اشاره می‌کند.
البته به غیر از کاربران و بازرگانان، خود دولت نیز از این تصمیم متوجه ضرر و زیان شده و با ممنوعیت واردات آیفون 14، چیزی در حدود 1650 میلیارد تومان درآمد بالقوه‌ای که می‌توانست از محل دریافت عوارض گمرکی نصیب دولت شود، از دست رفته است. مهدی عقبری در تشریح این موضوع می‌گوید: «برآورد ما آن است که در این مدت حدود ۱۲۰ هزار دستگاه آیفون ۱۴ وارد کشور شده که مجموع ارزش آنها جیزی در حدود ۱۵۰میلیون دلار تخمین زده می‌شود. با توجه به اینکه در بودجه سال جاری مقرر شده تا عوارض واردات مسافری گوشی دو برابر مسیر تجاری باشد، دولت می‌توانست به درآمد قابل‌توجهی دست پیدا کند که با رویکرد حاضر، این درآمد از دست رفته است.»
انجمن وارد کنندگان موبایل در نامه اخیر خود به معاون اول رئیس جمهور به این موضوع تاکید کردند که از نظر فنی و برقراری ارتباط ماهواره‌ای هیچ تفاوتی میان آیفون 13 و 14 نیست و این تصمیم علاوه بر کوتاه نکردن پای برند اپل از بازار ایران، طرفین بازار را نیز با مشکلات بیشماری مواجه کرده است. بنابراین، انجمن وارد کنندگان موبایل در نامه خود خواستار تجدید نظر در اعمال ممنوعیت‌های واردات سری 14 آیفون شدند تا از ضایع شدن بیشتر حقوق شهروندان جلوگیری شود.
