اینترنت اشیا یا به اختصار «IoT» در واقع استفاده از قدرت اینترنت در طیف وسیعی از تجهیزات، فرآیندها و محیط است.IoT امروزه در حال تغییر شکل کسب و کار و زندگی مردم می‌باشد؛ این دگرگونی قطعا بر همه چیز تأثیر خواهد گذاشت، از نحوه مدیریت و کارکرد خانه‌ها گرفته تا فرآیندهای صنایع مختلف، همه دچار تغییر خواهند شد. اما همیشه حقیقت اینترنت اشیا برای اکثر مردم مبهم است؛ در این مقاله، سعی داریم هر آنچه را که باید در مورد اینترنت اشیا بدانید، در اختیار شما قرار دهیم.
توضیح ساده و غیر فنی اینترنت اشیا
اگر فقط عبارت “اینترنت اشیاء چیست؟” را در گوگل جستجو نمایید، با پاسخ‌هایی بسیار فنی مواجه خواهید شد. اما این تنها شما نیستید که با خواندن این مطالب سردرگم می‌شوید، بلکه اکثر مردم مشکل مشابه‌ای در این رابطه دارند؛ به همین دلیل اجازه دهید تا به صورت غیر فنی، مفهوم اینترنت اشیاء را با هم دنبال کنیم.
ممکن است این مقاله را از طریق کامپیوتر، لپ تاپ، تبلت و یا هر وسیله دیگری مطالعه نمایید، از هر دستگاهی که استفاده می‌کنید باید به این موضوع توجه داشت که این دستگاه به اینترنت متصل است. اتصال هر شی به اینترنت، می‌تواند مزایای شگفت انگیزی را به همراه داشته باشد. همه ما این مزایا را حداقل با یک گوشی هوشمند، لپ‌تاپ و یا تبلت تجربه کرده‌ایم. حال تصویر کنید که این مزیت‌ها را می‌توان برای تمام اشیاء پیرامون خود، با اتصال به اینترنت به وجود آورد؛ به عبارت ساده، منظور از اینترنت اشیا فراهم کردن امکان اتصال به اینترنت برای اشیاء مختلف است.
برای اینکه موضوع بیشتر روشن شود، در ادامه مزایای یکه برای اشیاء بعد از اتصال به اینترنت به وجود می‌آید، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مزایای اینترنت اشیا
امروزه اینترنت اشیاء در حوزه‌های مختلفی از زندگی روزمره ما، به چشم می‌خورد، برای مثال خانه‌های هوشمند یکی از بهترین نمونه‌های استفاده از اینترنت اشیا می‌باشند که روز به روز محبوبیت آنها در بین جوامع مختلف در حال افزایش است. در یک خانه هوشمند، تجهیزات مختلفی از قبیل ابزارهای الکترونیکی مانند چراغ‌ها، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، سیستم تهویه هوا و سایر موارد مشابه از طریق اینترنت به یکدیگر متصل می‌شوند و در طول روز به صورت خودکار فعال و یا غیر فعال می‌گردند.
ماشین‌های هوشمند یکی دیگر از مثال‌های مرتبط با این حوزه می‌باشند که امروزه قابلیت‌های متنوعی را در اختیار رانندگان خودرو قرار داده‌اند، امکاناتی مانند ارائه کوتاه‌ترین مسیر ممکن، مشخص کردن جای پارک خالی در یک خیابان و همچنین فاصله خودرو از سایر خودروهای دیگر و موانع موجود که همه کمک شایانی به جلوگیری از حوادث احتمالی در زمان رانندگی در مکان‌های شلوغ می‌کنند.
وقتی یک وسیله به اینترنت متصل باشد، به این معنی است که می‌تواند اطلاعات را ارسال و دریافت کند؛ این قابلیت بسیار مفید، سبب می‌گردد تا به یک وسیله هوشمند تبدیل شود و دامنه وسیعی از امکانات را در اختیار ما قرار دهد. بیایید به عنوان مثال دوباره از گوشی‌های هوشمند خود استفاده کنیم؛ شما می‌توانید با این دستگاه به هر آهنگی در جهان گوش دهید، اما نه به این دلیل که همه آهنگ‌ها روی آن ذخیره شده‌اند، بلکه به این دلیل که اکثر آهنگ‌های در فضایی به نام “ابر” ذخیره گردیده‌اند و تلفن شما می‌تواند با درخواست از این فضا، اطلاعات هر آهنگی را دریافت کرده و در اختیار شما قرار دهد.
برای هوشمندسازی یک وسیله نیازی به تعبیه یک حافظه فوق العاده حجیم یا یک ابررایانه درون آن نیست، بلکه تنها کاری که باید انجام داد این است که آن را به فضای ابری متصل کنیم تا به همین آسانی هوشمند شود.
در IoT، اشیاء را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
1- حسگرهایی که اطلاعات را جمع آوری و به یک رایانه ارسال می‌کنند.
2- رایانه‌هایی که اطلاعات را دریافت کرده و بر اساس آن اطلاعات، یک پردازش خاص را اجرا می‌نمایند.
3- اشیائی که هم عملیات ارسال و هم عملیات دریافت را انجام می‌دهند.
هر سه گروه دارای مزایای بسیار زیادی بوده و از یکدیگر تغذیه می‌کنند؛ در ادامه راجع به این سه گروه توضیحات بیشتری داده می‌شود.
1- حسگر
حسگرها یا سنسورها در واقع ابزارآلات اندازه‌گیری می‌باشند که این قابلیت را دارند تا مشخصات مختلفی از قبیل دما، حرکت، رطوبت، کیفیت هوا، نور و تقریباً هر چیز دیگری که فکرش را بکنید، اندازه گیری نمایند. حسگرها وقتی به اینترنت متصل می‌شوند، به ما امکان می‌دهند تا اطلاعات مورد نیاز خود را از محیط جمع آوری کنیم و با ارسال آن به یک رایانه پردازشگر، تصمیمات بهتری اخذ نماییم.
برای مثال در صورتی که در یک مزرعه، اطلاعات میزان رطوبت خاک از طریق یک سنسور اندازه‌گیری و به یک رایانه ارسال شود، رایانه با پردازش اطلاعات می‌تواند به کشاورز بگوید که دقیقا چه زمانی محصولات نیاز به آبیاری دارند تا این اطمینان حاصل شود که محصولات دقیقاً مقدار مناسب آب مورد نیاز خود را دریافت خواهند کرد.
همانطور که حواس پنجگانه، این امکان را فراهم می‌کنند تا ما بتوانیم با محیط تعامل داشته باشیم و اطلاعات جمع‌آوری کنیم، سنسورها نیز به اشیاء این قابلیت را می‌دهند تا بتوانند از محیط پیرامون خود اطلاعات جمع‌آوری کنند.
2- رایانه
همه ما با ماشین‌هایی که با دریافت اطلاعات ورودی، یک عمل خاصی را انجام می‌دهند، آشنایی داریم؛ به عنوان مثال یک ماشین چاپ، بعد از دریافت اطلاعات یک سند خاص، اقدام به چاپ اطلاعات آن سند می‌کند و یا ماشینی که روی یک درب گاراژ نصب شده، بعد از دریافت یک سیگنال وایرلس از راه دور، اقدام به باز یا بستن درب می‌نماید. در واقع این ماشین‌ها همان رایانه‌های پردازشگر می‌باشند که بعد از دریافت اطلاعات، آنها را پردازش و فرمانی خاصی را صادر می‌نمایند.
3- اشیاء
اجازه بدهید تا دوباره به مثال کشاورزی باز گردیم، در این مثال سنسورها اطلاعات مربوط به رطوبت خاک را جمع آوری می‌کنند؛ اکنون کشاورز می‌تواند سیستم آبیاری را بنا به تصمیم خود فعال یا غیرفعال نماید. اما باید در نظر داشت زمانی که اشیا به سیستم‌های اینترنتی مجهز می‌شوند، دیگر نیازی به وجود کشاورز نیست و خود شی به عنوان یک موجودیت هوشمند می‌تواند سیستم آبیاری به طور خودکار و بر اساس میزان رطوبت خاک، فعال یا غیرفعال نماید.
تمام این قابلیت‌های شگفت‌انگیز، تا اینجای کار فقط از طریق یک نوع سنسور حاصل شده، اکنون حسگرهای دیگری مانند نور، کیفیت هوا و دما و سایر موارد مشابه را در کنار سنسور رطوبت خاک در نظر بگیرید؛ همچنین فرض کنید که اطلاعات ده‌ها، صدها و یا حتی هزاران مزرعه به صورت یکجا جمع‌آوری شده است، در چنین حالتی قطعا به آسانی می‌توان درمورد چگونگی ایجاد بهترین رشد محصولات کشاورزی تصمیم گرفت و به تغذیه جمعیت رو به رشد جهان کمک شایانی کرد.
در نهایت اینترنت اشیاء قطعا در آینده نه چندان دور، ویژگی‌های بسیار جدیدی را به محیط پیرامون ما اضافه خواهد کرد و هوشمندی خاصی را به اشیا مختلف خواهد بخشید. اما باید به این نکته توجه داشت، زمانی می‌توان از این قابلیت‌های فوق العاده استفاده کرد که زیرساخت‌های مورد نیاز آن فراهم شده باشد.
