آیا هوش مصنوعی می تواند احساسات را تقلید کند؟

تصور نمایید که در یک مرکز پشتیبانی تلفنی کار می‌‌کنید و مشتری با شما تماس می­‌گیرد. شما پاسخ می‌­دهید ناگهان مشتری عصبانی می­‌شود و تنش بین شما ایجاد می شود؛ اگر شرایط به همین صورت پیش رود، به احتمال زیاد حرف­‌هایی خواهید زد که بعدا از گفتن آن پشیمان می شوید، در همین حال ناگهان یک پیام روی صفحه کامپیوتر شما ظاهر می­‌شود: “نشانه همدلی – به احساسی که مشتری دارد فکر کنید. سعی نمایید تا ارتباط برقرار کنید.”

این پیام از طرف یک شخص واقعی نیست که به شما دستور می دهد تا این کار را انجام دهید، بلکه از طرف یک برنامه هوش مصنوعی به نام Cogito است که به کارمندان در یک مرکز تلفن در جهت افزایش عملکرد و همدلی آن­ها، با تماس گیرندگان کمک می کند. Cogito در واقع یکی از چند برنامه­‌ هوش مصنوعی است که سعی به آموزش همدلی به انسان­‌ها را دارد.

دانشمندان برای دهه­‌ها در حال تلاش‌اند تا کامپیوتر را به زندگی واقعی نزدیک کنند، در حال حاضر ماشین­‌ها، کارهای بسیار زیادی را برای ما انسان­‌ها انجام می­‌دهند؛ اما آیا آن‌ها می‌­توانند به ما بیاموزند که احساسات را درک کنند و به ما بیاموزند که چگونه بیشتر همدل باشیم؟ این موضوع می­‌تواند پیامدهای عمیقی در زندگی انسان داشته باشد زیرا با وجود آن هوش مصنوعی شروع به نفوذ روزافزون در زندگی روزمره خواهد کرد. در این مقاله از مبیت قصد داریم تا به این موضوع و پیامدهای آن بپردازیم.

تقلید هوش مصنوعی از رفتار انسان

از نظر فنی، امروزه هوش مصنوعی به راحتی می­‌تواند از روی احساسات انسان پیام‌­هایی را دریافت کند و به آ­ن­ها واکنش نشان دهد. آدام پولیاک، فوق دکترای علوم کامپیوتر در کالج بارنارد، در یکی مصاحبه­‌های خود این چنین بیان نموده: “سیستم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در یافتن الگوها خوب عمل می‌­کنند. اگر به یک نرم افزار هوش مصنوعی نمونه‌­هایی از یک متن ارائه دهیم، به راحتی می‌­تواند الگوها و نشانه‌­هایی که احساس همدلی را برمی­‌انگیزند یا نشان می‌­دهند را کشف کند.”

در سال گذشته، نرم­ افزارهای پیام رسان، تماس‌­های ویدئوی، امکانات انتقال ویس و سایر موارد مشابه از آنچه تصور می­‌شد، رشد بیشتری داشته‌­اند. توسعه این نرم افزارها، چالش­‌های بزرگی از جمله کاهش حس همدلی و درک متقابل را در انسان­‌ها، به وجود آورده است. هوش مصنوعی این قابلیت را دارد تا واکنش‌­های یک انسان را تحلیل نماید و به کمک آن، شکاف احساسات بین افراد را کاهش دهد. در واقع هوش مصنوعی می­‌تواند به تجزیه، تحلیل و ارزیابی ویژگی­‌هایی مانند لحن و احساس در گفتار کمک کند و افراد در حال مکالمه را از منظور صحبت یکدیگر، آگاه سازد.

اگر چه شرکت­‌های تجاری برای معرفی چنین نرم‌­افزارهایی به بازار، عجله دارند؛ اما این سوال که آیا هوش مصنوعی می‌­تواند احساسات را درک کند و آن ها را در انسان­‌ها تقویت نماید، همچنان بدون پاسخ است.

میزان درک هوش مصنوعی از احساسات

کارشناسان حداقل سه شکل همدلی را تعریف کرده‌­اند که همه آنها می­‌توانند به درک هر چه بیشتر احساسات در زمان برقراری ارتباط دیجیتالی به افراد کمک کنند. با این حال، هنوز این امکان وجود دارد که هوش مصنوعی نتواند برخی از احساسات را متوجه شود یا خلاف آن را برای ما تفسیر نماید، زیرا هوش مصنوعی به طور واقعی معنای احساساتی مانند از دست دادن، اشتیاق، امید به زندگی و یا مرگ را درک نکرده و نخواهد کرد.

امروزه کارشناسان هنوز بر سر این موضوع که آیا هوش مصنوعی می­‌تواند حس همدلی را در ما تقویت کند، اختلاف نظر دارند؛ بخشی از مشکل این است که هنوز همه در مورد معنی “همدلی” یا “هوش مصنوعی” به توافق نرسیده‌اند. اگر چه در حال حاضر اصطلاح هوش مصنوعی زیاد مورد استفاده قرار می­‌گیرد، اما همه افراد آن را در حد هوش انسان قبول ندارد.

ربات­‌ و یا هر نرم­ افزاری که بر پایه AI اجرا می­‌شود، تنها می­‌توانند نشانه­‌هایی که در صحبت‌­ها و یا صداهای یک فرد عصبانی یا خوشحال، قرار دارند را به واسطه یک الگوریتم ریاضی که توسط یک فرد خبره طراحی شده، طبقه­‌بندی کنند و هیچ توانایی برای درک واقعی منظور بیان شده ندارند، بنابراین یادگیری ماشینی اغلب در ایجاد یا تقویت هر گونه احساسات واقعی در انسان، با شکست مواجه خواهد شد.

اما با وجود این مشکلات، دانشمندان این حوزه هنوز به آینده، امید دارند و برای موفقیت  در حال تلاش‌اند، برای مثال در موسسه پلی تکنیک رنسلر، مدل­‌های ریاضی از احساسات انسانی در حال ساخت می­‌باشد که هدف آن­ها توانمندسازی هوش مصنوعی برای شرکت در آزمون‌های هوش هیجانی است تا بتواند نمره بالایی در این زمینه کسب کند.

نقاط ضعف

در حالی که شرکت­‌هایی مانند Cogito، آینده درخشانی از آموزش هوش مصنوعی برای انسان­‌ها متصور اند، اما سایر دانشمندان در این رابطه، با شک سخن می­‌گویند. Supportiv، یک سرویس بهداشت روانی آنلاین است که از هوش مصنوعی برای خدمت رسانی به کاربران خود استفاده می­‌نماید و بر اساس هر گونه علائمی که از فرد مشاهده می­‌کند، به صورت پویا به آن واکنش نشان می­‌دهد. برای هر گروه در حال چت، یک ناظر انسانی در نظر گرفته شده است که روی متن­‌های در حال انتشار نظارت می­‌کند. Supportiv از طریق هوش مصنوعی موارد مشابه را مستقیماً وارد مکالمه گروهی می­‌نماید و به ناظران خود، مهارت تشخیص نیازهای عاطفی را آموزش می‌­دهد.

حتی اگر هوش مصنوعی به درستی از پس آموزش احساس همدلی و سایر احساسات دیگر برآید، قطعا یکی از اشکالات احتمالی، وابستگی هر چه بیشتر انسان به روبات‌­هایی است که هیچ مقاومتی در برابر اجرای برنامه خود ندارند. لحن و میزان صدا فقط ارتباط رفتاری می­‌باشند و در بسیاری از شرایط هیچگونه معنا و مفهومی ندارند، برای مثال یک معلم را در هنگام تدریس در نظر بگیرید که برای تحریک بیشتر دانش‌­آموزان با لحنی عصبانی با آن­ها صحبت می­‌کند؛ هوش مصنوعی در مواجه با این لحن، ویژگی‌­های یک فرد عصبانی را برای کاربران تشریح می­‌کند، در حالی که معلم دلسوز تنها قصد ایجاد اشتیاق در دانش‌آموزان را دارد.

در یک جمع­‌بندی نهایی اگر آموزش هوش مصنوعی برای انسان­‌ها رونق گیرد، به احتمال زیاد افراد تا حد زیادی به آن وابسته خواهند شد. این وابستگی، سطح مهارت­‌های ما را به شدت کاهش خواهد داد و به بیان ساده، انسان­‌ها تبدیل به حیوانات اجتماعی می­‌گردند که حتی برای واکنش به احساسات یکدیگر، به هوش مصنوعی وابسته‌­اند.

منبع: lifewire